ปาติโมกข์ มี 2 ประเภท คือ

 

สมเกียรติ พลเดชอุดมคุณ

ปาติโมกข์ มี 2 ประเภท คือ

๑. โอวาทปาติโมกข์ ได้แก่พระคาถาหัวใจของคำสอนที่ตรัสบอกหลักการ 1 คาถา ที่ตรัสบอกอุดมการณ์ 1 คาถา ที่ตรัสบอกวิธีการ 1 คาถาครึ่ง ตรัสให้ไว้แก่พระอรหันต์ 1,250 รูปที่มาประชุม " จาตุรงคสันนิบาต " อันประกอบด้วยองค์ 4 คือ พระภิกษุ1,250 รูปมาประชุมกันโดยมิได้นัดหมาย 1 ภิกษุที่มาประชุมกันทุกรูปล้วนเป็นพระอรหันต์ ที่สำเร็จอภิญญาหก 1 พระภิกษุ

นั้นทั้งหมดล้วนเป็นเอหิภิกขุอุปสัมปทา ได้รับการอุปสมบทจากพระพุทธเจ้าโดยตรง 1

วันนั้นเป็นวันเพ็ญเดือนสาม(มาฆบูชา) 1 มี 3 คาถาครึ่งดังนี้

   1. คาถาที่ทรงแสดงหลักการหนึ่งคาถา คือ

     " สพฺพปาปสฺส อกรณํ    กุสลสฺส อุปสมฺปทา

       สจิตฺตปริโยทปนํ       เอตํ พุทฺธาน สาสนํ."

   " การไม่ทำความชั่วทั้งปวง(ศีล)

     การทำความดีให้ถึงพร้อม(สมาธิ)

     การทำใจให้สะอาดบริสุทธิ์(ปัญญา)

     นี้เป็นคำสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย."

   2. คาถาที่ทรงแสดงอุดมการณ์หนึ่งคาถา คือ

   " ขนฺตี ปรมํ ตโป ติติกฺขา

     นิพฺพานํ ปรมํ วทนฺติ พุทฺธา

     น หิ ปพฺพชิโต ปรูปฆาตี

     สมโณ โหติ ปรํ วิเหฐยนฺโต."

   " ความอดทนคือความอดกลั้นเป็นตบะอันเลิศ

พระพุทธเจ้าทั้งหลายตรัสว่า นิพพานเป็นธรรมอันสูงสุด ผู้ทำร้ายบุคคลอื่นไม่ใช่บรรพชิต ผู้เบียดเบียนบุคคลอื่นไม่ใช่สมณะ."

   3. คาถาที่ทรงแสดงวิธีการหนึ่งคาถาครึ่ง คือ

   " อนูปวาโท อนูปฆาโต     ปาติโมกฺเข จ สํวโร

     มตฺตญฺญุตา จ ภตฺตสฺมึ   ปนฺตญฺจ สยนาสนํ

     อธิจิตฺเต จ อาโยโค      เอตํ พุทฺธาน สาสนํ."

   " การไม่กล่าวร้าย การไม่ทำร้าย ความสำรวมพระปาติโมกข์ ความรู้จักประมาณการฉันอาหาร การอยู่ในสถานที่เงียบสงัด การฝึกจิตให้สงบ นี้เป็นคำสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย."

๒. อาณาปาติโมกข์ มี 2 ประเภท ได้แก่

   2.1. อาทิพรหมจริยกศีล คือ ศีลที่นับเนื่องในอุภโตวิภังค์(ภิกขุวิภังค์,ภิกขุณีวิภังค์)

   2.2. อภิสมาจาริกศีล คือ ศีลที่นับเนื่องในขันธกวัตร

(วิสุทธิมรรค,มหาฎีกา,นิสสยอักษรขอม,อักษรธรรมล้านช้าง)

----------///----------

[right-side]