วัดดีต้องมีครบห้าหอ (๕)

 

วัดดีต้องมีครบห้าหอ (๕)

.........................................................

หอทั้ง ๕ ที่วัดจะต้องมีคือ 

๑ หอฉัน 

๒ หอสวดมนต์ 

๓ หอระฆัง 

๔ หอกลอง 

๕ หอไตร

.........................................................

๕ หอไตร

คำนี้ตัดมาจากคำเต็มว่า “หอพระไตรปิฎก” หมายถึงสถานที่เก็บคัมภีร์พระไตรปิฎกอันหมายถึงสรรพตำราวิชาการทั้งปวงที่เป็นบันทึกคำสอนในพระพุทธศาสนา 

ตัวคัมภีร์พระไตรปิฎกนั้น ครั้งโบราณคือใบลานสมุดข่อย 

สมัยต่อมาคือพระไตรปิฎกอรรถกถาฎีกาที่พิมพ์เป็นเล่ม

คัมภีร์หรือตำราเหล่านี้เป็นของสำคัญ เป็นเครื่องมือที่พระภิกษุสามเณรใช้ศึกษาพระธรรมวินัยอันเป็นตัวพระศาสนา จึงต้องมีสถานที่เก็บรักษาไว้เป็นสัดส่วนและให้ความสำคัญเป็นพิเศษ

ตามหลักโบราณ ท่านสร้างหอไตรไว้กลางน้ำ เหตุผลก็คือเพื่อให้พ้นภัยจากมดปลวกหนูแมลงที่จะเข้าไปกัดกินตัวสมุดคัมภีร์ นี่ก็คือให้ความสำคัญเป็นพิเศษแก่พระไตรปิฎกนั่นเอง

.......................

แต่โดยเนื้อแท้อันเป็นตัวสาระจริง ๆ หอไตรหมายถึงสถานที่เก็บตำราพระพุทธศาสนา พร้อมทั้งเป็นสถานที่ศึกษาเล่าเรียนพระพุทธศาสนาด้วย 

คือไม่ใช่เก็บตำราไว้เฉย ๆ 

หากแต่เก็บรักษาไว้และใช้เล่าเรียนจริง ๆ ด้วย

วัดไหนมีพระไตรปิฎกและคัมภีร์ต่าง ๆ ทั้งมีการศึกษาเล่าเรียนพระธรรมวินัยพระไตรปิฎกจริง ๆ เป็นกิจวัตร

วัดนั้นแม้ไม่มีสิ่งก่อสร้างที่เรียกว่า “หอไตร” ก็ถือได้ว่ามีหอไตรตัวจริง

วัดไหนไม่มีการศึกษาเล่าเรียนพระธรรมวินัยพระไตรปิฎกจริง ๆ แม้จะมีสิ่งก่อสร้างที่เรียกว่าหอไตร และแม้จะมีพระไตรปิฎกและคัมภีร์ต่าง ๆ เก็บรักษาไว้เต็มหอ 

วัดนั้นก็เท่ากับไม่มีหอไตรนั่นเอง

พลเรือตรี ทองย้อย แสงสินชัย

ภาคีสมาชิก ราชบัณฑิตยสภา

๑๔ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๗

๑๓:๑๙

[full-post]